Gotowanie to nie tylko umiejętność, ale również styl życia. Dla nastolatków, którzy często zaczynają budować swoją tożsamość i nawyki żywieniowe, samodzielne gotowanie jest ważnym elementem codzienności. Nie tylko pomaga kontrolować wagę i utrzymywać zdrowie fizyczne, ale także wzmacnia relacje przy wspólnym spożywaniu posiłków. Do samodzielnego gotowania i świadomego odżywiania zachęca Akademia Lubella - program edukacyjny kierowany do uczniów klas VI-VIII ze szkół podstawowych w całym kraju. Na początek wystarczy każdego dnia stosować kilka prostych zasad i zapoznać się z modelem Talerza Zdrowego Żywienia.
Dlaczego prawidłowe żywienie i gotowanie są tak istotne w okresie nastoletnim?
To moment intensywnego procesu wzrastania i dojrzewania, a także kształtowania swojej tożsamości i budowania dobrych nawyków na przyszłość. Warto uczyć nastolatków zdrowego gotowania, gdyż będzie to miało pozytywny wpływ na ich formę i samopoczucie, a także umożliwi im zdobycie niezbędnych umiejętności życiowych. Samodzielne przygotowywanie posiłków w domu pozwala unikać niezdrowych i wysoko przetworzonych produktów spożywczych, a także zwiększa świadomość odżywiania. Młodzi ludzie, którzy nauczą się gotować, korzystać z prostych przepisów i sezonowych produktów, będą bardziej skłonni do wybierania zdrowszych opcji żywieniowych w dorosłym życiu.
Akademia Lubella podpowiada, jakimi zasadami się kierować, by zdrowo i smacznie jeść, proponuje także niezawodne przepisy na proste dania. Ich przygotowywanie to również świetny sposób na spędzenie czasu z przyjaciółmi i z rodziną.
Zasady 5U
Do tego, że warto jak najczęściej bazować na poniższych pięciu prostych zasadach [1] przekonuje prof. dr hab. Stanisław Berger, który w ub. roku obchodził swoje 100. urodziny, a w latach 50. ubiegłego wieku wraz z kierowanym przez siebie zespołem Katedry Technologii i Higieny Żywienia Człowieka SGGW wydał książkę „Kuchnia polska”, która miała wiele wznowień. A oto opracowane przez niego zasady:
1. U-ROZMAICENIE - codzienna dieta powinna zawierać wszystkie grupy produktów z każdej grupy żywności (jak białko, tłuszcze, węglowodany i in.), co zapewni nie tylko zróżnicowanie smakowe, ale również dostarczy wszystkich niezbędnych składników odżywczych.
2. U-MIARKOWANIE - nieprzejadanie się i odchodzenie od stołu z lekkim niedosytem na pewno wyjdzie nam na dobre; warto też zachować umiar w spożywaniu produktów wysoko przetworzonych i słodyczy.
3. U-REGULOWANIE - regularność posiłków jest bardzo ważna, dlatego należy się starać, żeby pory śniadania, obiadu i kolacji były podobne każdego dnia; pomaga to w utrzymaniu wysokiego poziomu energii przez cały dzień i zmniejsza ochotę na niezdrowe przekąski.
4. U-MIEJĘTNOŚĆ PRZYRZĄDZANIA POTRAW - komponowanie posiłków wcale nie jest trudne, już z kilku składników można przyrządzić pełnowartościowe danie. Warto też pamiętać, że zdrowe składniki mogą stać się mniej korzystne dla zdrowia gdy są przygotowywane z nadmiarem tłuszczu, cukru lub soli.
5. U-PRAWIANIE SPORTU - pamiętajmy o codziennej aktywności fizycznej. Wystarczy spacer, który naprawdę nie wymaga wysiłku, a pozwoli przewietrzyć także głowę.
Stosowanie tych pięciu zasad każdego dnia to pierwszy krok do zdrowego stylu życia. Drugi to różnorodność w diecie, a więc spożywanie kolorowych posiłków, złożonych z różnych grup produktów. Im większa różnorodność na talerzu, tym większa szansa na dostarczenie organizmowi wszystkich niezbędnych składników odżywczych. Najłatwiej o to zadbać, przygotowując jedzenie samodzielnie w domu.
Przepis na zbilansowany i łatwy do przygotowania obiad
Poniższy i wiele innych przepisów, które powstały z myślą o nastolatkach, jest dostępnych na stronie Akademii Lubella (www.akademialubella.pl).
Makaron z pistacjowo-bazyliowym pesto i pieczonym łososiem
Składniki na 2 porcje:
- 240 g makaronu Lubella Pełne Ziarno Pióra
- 50 g pistacji
- 2 garście liści świeżej bazylii
- 1-2 łyżki soku z cytryny
- 20 g parmezanu
- 50 ml oliwy
- 250 g filet z łososia lub dorsza
W blenderze umieść pistacje, liście bazylii i tarty parmezan. Wlej sok z cytryny i oliwę. Dopraw solą i świeżo mielonym pieprzem. Całość zmiksuj tak, żeby konsystencja pozostała grudkowata. Filet z łososia lub dorsza dopraw solą, następnie na wierzchu każdego kawałka ryby rozłóż część pesto. Piecz w piekarniku rozgrzanym do 180°C przez około 20 minut. W międzyczasie ugotuj makaron według instrukcji na opakowaniu, wymieszaj z pozostałym pesto, jeśli jest potrzeba dolej odrobinę wody po ugotowanym makaronie. Na talerzach rozłóż makaron. Na nim ułóż rybę. Udekoruj świeżą bazylią i posyp tartym parmezanem. Smacznego!
Talerz Zdrowego Żywienia
Zgodnie z Talerzem Zdrowego Żywienia [2], opracowanym przez Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej, w codziennym jadłospisie powinny się znaleźć wszystkie rodzaje produktów, we właściwych ilościach i proporcjach. Eksperci zalecają, aby podstawę posiłków stanowiły warzywa i owoce, które są ważnym źródłem witamin, minerałów i innych związków bioaktywnych. Dlatego powinny one zawsze zajmować połowę talerza. Na jedną ćwiartkę (¼) składają się pełnoziarniste produkty zbożowe (np. makaron razowy, kasze, razowe pieczywo, płatki owsiane i in.), a ostatnia ¼ powierzchni talerza to produkty będące źródłem białka (drób, ryby, nasiona roślin strączkowych, orzechy, jaja, produkty mleczne). Stosowanie zbilansowanej diety w oparciu o powyższy model nie wymaga wiedzy eksperckiej - wystarczy świadomość, jaki produkt oraz w jakiej ilości trafia na nasz talerz.
Wreszcie, ważne jest, aby pamiętać, że gotowanie i samodzielne przegotowywanie posiłków to umiejętność, która rozwija się z czasem. Akademia Lubella zachęca nastolatków do eksperymentowania w kuchni, co może prowadzić do odkrywania nowych smaków i potraw. Gotowanie może być zabawne i satysfakcjonujące, a jednocześnie dawać zdrowe i smaczne jedzenie.
Komentarze