Identyfikator podatkowy
Pamiętajmy o tym, że identyfikatory podatkowe NIP i PESEL nie mogą być stosowane jako zamienniki. Jednakże wybór sposoby identyfikacji nie do końca zależny jest od danej osoby- trzeba mieć na uwadze przepisy prawne, które wskazują, kto korzysta z NIP-u, a kto z PESEL-u. Na tej podstawie wiemy, że PESEL jest wykorzystywany przez podatników, którzy nie prowadzą własnej firmy i nie są zarejestrowani jako podatnicy podatku od towarów i usług (VAT). NIP z kolei dotyczy osób, które:
- Są osobami fizycznymi objętymi rejestrem PESEL i prowadzą własną działalność gospodarczą oraz są podatnikami podatku VAT
- Są płatnikami składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne
- Są osobami fizycznymi, których ewidencja PESEL nie obejmuje, ale na podstawie odrębnych ustaw są podatnikami
- Są płatnikami podatków
- Są osobami prawnymi lub jednostkami organizacyjnymi nieposiadającymi osobowości prawnej, które zgodnie z odrębnymi ustawami są podatnikami
Aktualnie osoby posiadające numer PESEL nie skorzystają z numeru NIP wtedy, gdy nie ma ku temu przesłanek. Więcej informacji na ten temat znajdziemy w serwisie Poradnik Przedsiębiorcy.
Mikrorachunek a numer PESEL i NIP
Od 2020 roku zobowiązania podatkowe (głównie z tytułu CIT, PIT i VAT) trzeba wpłacać na mikrorachunek podatkowy. To indywidualny rachunek stosowany w rozliczeniach z urzędem skarbowym, który został stworzony automatycznie dla każdego podatnika. Numer swojego mikrorachunku sprawdzimy na stronie podatki.gov.pl w dowolnym momencie, korzystając z dostępu do Internetu. Weryfikacja jest możliwa przy użyciu numeru PESEL w przypadku osób fizycznych nie prowadzących firmy lub nie zarejestrowanych jako podatnicy VAT oraz NIP w przypadku prowadzenia działalności gospodarczej. Jeżeli podatnik prowadzi jednoosobową firmę i wynajmuje prywatnie mieszkania, mikrorachunkiem staje się ten wygenerowany na podstawie numeru identyfikacji podatkowej, przy czym nie ma znaczenia źródło przychodu, którego dotyczy podatek.
Co jeszcze trzeba wiedzieć o numerach PESEL i NIP?
Osoby fizyczne zakładające własną firmę muszą złożyć wniosek o wpis do CEIDG, dzięki czemu dochodzi do nadania numeru identyfikacji podatkowej. Na szczęście potwierdzenie nadania NIP-u wydawane jest niezwłoczne, w terminie do 3 dni od dnia wpływu odpowiedniego zgłoszenia do naczelnika urzędu skarbowego. W innych przypadkach składamy wniosek NIP-7 w urzędzie skarbowym, natomiast osoby prawne lub jednostki organizacyjne bez osobowości prawnej dokonują zgłoszenia na formularzu NIP-2. Warto wiedzieć, że potwierdzeniem nadania identyfikatora podatkowego jest ujawnienie go w CEIDG lub w KRS! NIP nadawany jest z użyciem Centralnego Rejestru Podmiotów - Krajowej Ewidencji Podatników. Natomiast numer PESEL nadaje się z urzędu lub na wniosek, zgodnie z przepisami prawnymi. Rejestr PESEL odnosi się do zbioru danych dotyczących obywateli polskich mieszkających w Polsce (PESEL jest nadawany z urzędu), obywateli polskich zamieszkujących poza krajem (PESEL nadaje się na wniosek) oraz cudzoziemców mieszkających w Polsce (PESEL nadaje się z urzędu). Cudzoziemcy nie muszą martwić się obowiązkiem meldunkowym wtedy, gdy ich okres pobytu w Polsce nie przekracza 30 dni.
Zgłoszenia aktualizacyjne związane z NIP-em dokonywane są na takich samych formularzach, jak w przypadku nadawania tego numeru. Powinny one wpłynąć do właściwego urzędu skarbowego w ciągu 7 dni od dnia, w którym doszło do zmiany.
